Κεφάλαιο 40

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Πράγµατι, και αγαπάµε το ωραίο διατηρώντας την απλότητα και ασχολούμαστε με τις θεωρητικές αναζητήσεις χωρίς να καταντάµε νωθροί. Τον πλούτο, πάλι, τον θεωρούµε πιο πολύ αφορµή για κάποιο έργο, παρά για καυχησιές και λόγια' και δεν είναι ντροπή να παραδέχεται κάποιος τη φτώχεια του, αλλά είναι µεγα­λύτερη ντροπή να µην προσπαθεί να ξεφύγει απ’ αυτήν µε τη δουλειά. Και συµβαί­νει οι ίδιοι να φροντίζουµε για τις οικογενειακές µας υποθέσεις και παράλλη­λα για τα πολιτικά πράγµατα, και ενώ ο καθένας µας καταγίνεται µε διαφορε­τική απασχόληση, κατέχουµε ικανοποιητικά τα πολιτικά πράγματα' γιατί µόνοι ε­µείς θεωρούµε αυτόν που δεν παίρνει καθόλου µέρος σ' αυτά όχι φιλήσυχο αλλά άχρηστο ' και ακόµα, οι ίδιοι ή διατυπώνουµε ορθές σκέψεις για τα πράγµατα ή τουλάχιστο συλλογιζόµαστε σωστά γι' αυτά' γιατί δεν πιστεύουµε πως η λογι­κή σκέψη φέρνει βλάβη στα έργα' αντίθετα, θεω­ρούµε πιο βλαβερό το να µην έχουµε διαφωτιστεί πρώτα µε τη σκέψη, πριν προβούµε σε ενέργειες για όσα πρέπει' γιατί έχουµε, αλήθεια, και αυτό το ξεχωριστό, ότι, δηλαδή, οι ίδιοι και µεγάλη τόλµη διαθέτουµε και µε µεγάλη ακρίβεια υπολογίζουµε τις συνέπειες σχετικά µε αυτά που πρόκειται να επιχειρήσουµε' ενώ αντίθετα στους άλλους ανθρώπους η άγνοια φέρνει αλόγιστο θάρρος, ενώ η σκέψη δειλία. Ωστόσο, δίκαια µπορεί να θεωρηθεί ότι την πιο µε­γάλη δύναµη στην ψυχή έχουν αυτοί που ενώ ξέρουν ολοκάθαρα και τα δεινά του πολέµου και τις απολαύσεις της ειρήνης, και όµως δεν προσπαθούν γι' αυτό να αποφύγουν τους κινδύνους. Και ως προς την ευεργετική διάθεση απέναντι στους άλλους ερχόμαστε σε αντίθεση µε τον πολύ κόσµο' γιατί προσπαθούµε να αποκτήσουµε τους φίλους µας όχι µε το να ευεργετούμαστε αλλά με το να ευεργετούμε. Και είναι πιο σταθερός φίλος ο ευεργέτης, εφόσον επιδιώκει να παρα­µένει η ευγνωµοσύνη που του οφείλεται, µε τη συµπάθεια που δείχνει σ' αυ­τόν που έχει ευεργετήσει' αντίθετα, αυτός που χρωστάει την ευεργεσία είναι πιο απρόθυµος φίλος, γιατί ξέρει ότι θα ανταποδώσει το καλό όχι για να του χρωστούν ευγνωµοσύνη, αλλά για να εξοφλήσει ένα χρέος. Και µόνο ε­µείς χωρίς δισταγµό ωφελούµε τους άλλους, όχι τόσο γιατί υπολογίζουµε το συµφέρον µας, όσο γιατί έχουµε πεποίθηση στο φιλελεύθερο φρόνηµά µας.

ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.      «Φιλοκαλοῦμεν ... μαλακίας»: Να αναλύσεις το περιεχόμενο του αποσπάσματος.

2.       Ποια ήταν η στάση των Αθηναίων απέναντι στον πλούτο, τη φτώχεια, την εργασία;

3.      Ποια είναι η άποψη που επικρατούσε στην αρχαία Αθήνα για τον «απολιτικό» άνθρωπο;

4.    Ποιος ήταν ο ρόλος του λόγου και του διαλόγου στην αθηναϊκή δημοκρατία και πώς συνδυαζόταν με τα έργα;

5.      Πώς ορίζεται η ανδρεία στο απόσπασμα: «κράτιστοι ... τῶν κινδύνων»;

6.    Ποια άποψη προβάλλει για το ρόλο της ευεργεσίας στην απόκτηση φίλων; Με βάση τα όσα γνωρίζεις για την εξωτερική πολιτική της Αθήνας πιστεύεις ότι η άποψη αυτή ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;

7.      Πώς εξελίσσεται στο συγκεκριμένο κεφάλαιο η σύγκριση Αθήνας - Σπάρτης;

8.  Ποια αντιθετικά ζεύγη εννοιών μπορείς να εντοπίσεις στο Κεφ. 40 και πώς παρουσιάζονται οι αρετές των Αθηναίων μέσα απ’ αυτά;

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

9.      Να συνδέσεις τα ρήματα της στήλης Α με τα συνώνυμά τους στη στήλη Β.

Α	Β
πένομαι ὀφείλω ἐνθυμοῦμαι ὁμολογῶ γιγνώσκω ἐναντιοῦμαι ὠφελῶ σῴζω	διανοοῦμαι, μνημονεύω συμφωνῶ, ὁμονοῶ, ὁμοφρονῶ βοηθῶ, ἐπικουρῶ, ὀνίνημι, λυσιτελῶ ἀπορῶ, δυστυχῶ, ἐνδέομαι διατηρῶ, διαφυλάττω ὀφλισκάνω ἀντιτάττομαι, ἀνθίσταμαι οἶδα, γνωρίζω, ἐπίσταμαι

10.  Να καταγράψεις τη σημασία των παρακάτω περιφράσεων:

εὖ λέγω
ὀρθῶς λέγω
κακῶς λέγω
εὖ ἀκούω
καλῶς ἀκούω
ἄμεινον ἀκούω
κακῶς ἀκούω
εὖ πράττω
κακῶς πράττω
εὖ ποιῶ
καλῶς ποιῶ
κακῶς ποιῶ
εὖ δρῶ
κακῶς δρῶ
εὖ πάσχω
κακῶς πάσχω

11.  Να καταγράψεις ομόρριζα του ρήματος ἔχω, απλά ή σύνθετα, στη Νέα Ελληνική.